Biziň hemmämiz Hudaýdan näme isleýäris? Bu soraga birnäçe jogap bar, ýöne Adamyň
alamaty, adamyň iň zerur mätäçliginiň dogrulygyň zerurdygyny ýada salýar. Bu alamat
gönüden-göni bize (Adam ogullary) ýüzlenýär:
Eý, Adam ogullary! Nakedalaňaçlygyňyzy we ajaýyp eşikleriňizi gizleýän eşik
iberdik. Takwalyk eşigi jezadan iň gowy goragdyr. Bu nygmatlar, Allanyň
Hakykatyny we rehim-şepagatyny tassyklaýan alamatlardan, adamlar hemişe
Onuň beýikligini ýada salýarlar we diňe Oňa ybadat etmäge mynasypdyrlar.
Adam atanyň kyssasy, Allaha boýun bolmazlyk üçin haýsy jezanyň
garaşýandygyny görkezýän hekaýalardan biridir. Belki adamlar muny ýatda
saklarlar, Allaha boýun bolarlar we iberen nygmatlary üçin Oňa şükür ederler!
(7:26 süresi)
Dogrulyk näme? Töwrat, Allah hakda şeýle diýýär
4 Ol gaýadyr, işleri kämildir,
ähli ýollary dogrudyr. Hudaý wepaly, hiç hili ýalňyşlyk etmez, adalatly we
dogruçyl. (Kanun taglymaty 32: 4)
Bu, Allanyň beren sowgady hökmünde dogrulygyň simwoliki şekili. Dogrulyk kämillik
diýmekdir, ýagny adamyň ýollarynyň hemmesiniň (diňe käbirleri ýa-da köpüsi däl,
hemmesi ) takwa bolmagy we adamyň erbet işleri etmeýändigini aňladýar. Şeýle
adam dogrudyr. Bu dogrulykdyr we Allatagalanyň Töwratda bize aýan edişi şeýledir.
Yöne näme üçin dogrulyk gerek? Jogap üçin geliň, göni Zeburyň tekstine ýüzleneliň. 14-
nji mezmurda (Dawud pygamber tarapyndan ýazylan) aşakdakylary okaýarys:
Hudaý, meni halas et,
çünki men saňa gaçybatalga gözleýärin!
2 Men Rebbe: Sen meniň Taňrym,
maňa Senden özge hiç eşret ýokdur ýok “ diýdim .
3 Ýurtdaky mukaddes halka –
– şu abraýly adamlara ymtylýar kalbym.
4 [ c ] Özge hudaýlara eýerýänler köpelder öz hasratyny;
men guýmaryn olaryň guýýan
ganly içgi sadakasyny, agzamaryn olaryň atlaryny.
5 Reb meniň mirasym hem-de nesibäm,
Onuň elindedir meniň ykbalym.
(Zebur 15)
Sorag: "Mukaddes dagyňyzda kim ýaşap biler?" başga bir görnüşde hem sorap
bilersiňiz: "Jennetde kim Allah bilen galyp biler?" Jogapdan diňe dogruçyllaryň (2-nji
aýat) jennetde Allah bilen ýaşap biljekdigini görýäris. Şonuň üçin hemmämize dogrulyk
gerek. Dogrulyk jennetde Hudaý bilen bile bolmak üçin zerur şertdir, sebäbi Ol kämildir.
Indi bolsa Ybraýymyň (SallaLlahu Aleýhi We Sellem) ikinji alamatyna ýüzleneliň.
Mukaddes kitaplardaky bu teksti okamak üçin şu ýere basyň . Töwratdan we
Ybram Rebbe iman etdi we Allatagala oňa dogruçyllygy sowgat berdi. (Gelip
çykyş 15: 6)
Ybraýym dogrulyga mynasyp däldi; oňa "günäkärlendi". Tapawudy näme? Üstünlik iş
üçin töleg. Siz baýraga mynasyp bolduňyz. Aýlyk alýan ýaly. Haçan-da bir zat saňa
bildirilse, munuň üçin hiç zat etmedigiňi aňladýar. Bu sowgat. Sen muňa mynasyp
däldiň.
Ybraýym (SallaLlahu Aleýhi We Sellem) Allanyň barlygyna ynanýan adamdy. Ol ajaýyp
mollady, Allaha hormat goýdy we mätäçlere kömek etdi (doga etdi we ýegeni Lut / Lot –
a kömek etdi ). Bu elbetde arzanladylyp bilinmez. Ybraýymyň ähli "ýoly" bu ýerde şeýle
bir suratlandyrylýar welin, oňa üns bermezlik mümkin däl. Töwrat Ybraýyma (Sallallahu
Aleýhi We Sellem) Allanyň beren wadasyna ynanýandygy üçin dogrulygyň berlendigini
aýdýar. Bu dogrulygyň nädip alynýandygy baradaky adaty pikirlerimize düýbünden ters
gelýär. Iki zadyň birini pikir edýäris: ýa-da Allanyň barlygyna ynanmak ýeterlikdir, ýa-da
ýeterlik mukdarda ýagşy amallar we takwa amallar (doga, oraza we ş.m.) arkaly
dogrulyk gazanylýar. Emma Ybraýymyň ýoly başgaçady. Ol diňe wada ynanýardy.
Bir tarapdan ogluň wadasyna ynanmak aňsat, beýleki tarapdan bolsa gaty kyn.
Ybraýym (Sallallahu Aleýhi We Sellem) bu wadany aňsatlyk bilen äsgermezlik edip
bilerdi – mysal üçin, eger Allah hakykatdanam ogul bermek islese, eýýäm muny ederdi.
Şol döwürde Ybraýym we aýaly Sara eýýäm garrydy we çagasy bolup bilmedi.
Ybraýymyň ilkinji alamaty, Ybraýymyň kakasynyň öýünden çykyp, Kengan ýurdyna
gideninde 75 ýaşyndadygyny aýdýar. Soňra Allah oňa "beýik millet" boljakdygyny wada
berdi. Şondan bäri köp ýyl geçdi. Wadanyň ýerine ýetirilmegine garaşyp, Ybraýym we
Sara garrylara öwrüldi. Entegem "halky" agzamajak ýekeje çagasy-da ýokdy. Elbetde,
Ybraýym ýüreginde şeýle pikir etdi: “Näme üçin Allatagala bize ogul bermedi? Sebäbi
edip bilerdi". Başga bir söz bilen aýdylanda, şübhelense-de, geljek oglunyň wadasyna
ynanýardy. Ol beren wadasyna Allanyň berenine ynanýardy, ýöne adam hökmünde az
düşünýärdi. Ogluň wadasyna ynanmak (çaga dogurmak mümkin bolmadyk mahaly
garrylykda dünýä iner) Allanyň gudrat görkezip biljekdigine iman talap edýär.
Şeýle wada ynanmak üçin uzak we sabyrsyzlyk bilen garaşmak zerur. Ybraýym, wada
berlen ogluna köp ýyllap garaşyp, garaşylmadyk habarlar bilen garaşýança garaşýança
çadyrlarda ýaşady. Allanyň beren wadasyny düýbünden ýatdan çykarmak we köp ýyl
mundan ozal giden Mesopotamiýada (häzirki Yrak) rahat durmuşda ýaşamak has aňsat
bolardy. Agasy we köp sanly garyndaşlary henizem şol ýerde ýaşaýardylar. Ybraýym,
Allanyň wadasyna imany sebäpli köp gynançlary başdan geçirdi. Köp ýyllap,
pygamberligiň ýerine ýetirilmegine sabyrsyzlyk bilen garaşdy. Ol beren wadasyna tüýs
ýürekden ynanýardy welin, durmuşyndaky beýleki zatlaryň ikinjisi – rahatlyk,
abadançylyk we ş.m. Bir nukdaýnazardan seredeniňde, Ybraýym durmuşdaky adaty
isleglerini bilkastlaýyn terk etdi. Wada bolan ynam, Allaha bolan ynamynyň we
söýgüsiniň aýdyň subutnamasy boldy.
Onuň imany, diňe Allanyň aýdanlary bilen intellektual ylalaşyk däldi. Ybraýym
durmuşyny, adyny, howpsuzlygyny, häzirki hereketlerini we geljege umyt baglady.
Wada ynanyp, Allaha aktiw we kiçigöwünlilik bilen garaşdy.
Bu alamat, Ybraýymyň (Sallallahu Aleýhi We Sellem) Allanyň bir ogul hakda beren
wadasyna ynanýandygyny aýdýar we Allatagala oňa dogrulyk diýip baha berýär.
Aslynda, Ybraýym bu ýerde uly tabynlyk we kiçigöwünlilik görkezdi. Wada ynanmadyk
bolmagy mümkin, gelen ýerinden (häzirki Yragyň territoriýasy) watanyna gaýdyp gelen
bolmagy mümkin. Diňe Allanyň barlygyna ynanýan, doga-dileg eden, agyz bekleýän we
başgalara kömek eden bolsa, wadany äsgermezlik edip bilerdi. Bu ýagdaýda ol öz
dinine wepaly bolup galardy, ýöne oňa dogrulyk hasaplanmazdy. Gurhanyň Adam
atanyň ähli ogullaryna aýdyşy ýaly: "Takwalyk eşigi (dogrulyk) iň gowusydyr." Bu
Ybraýymyň ýoludyr.
Bize köp zat aýan boldy. Dogrulyk ýa-da Jennete girmek üçin zerur zatlar, eden işimiziň
netijesi däl. Dogrulyk bize degişlidir. Allanyň wadasyna iman bilen berilýär. Yöne şonda-
da, dogrulygymyz üçin pul tölemesek, munuň üçin kim tölär? 3-nji belgä serediň .