Gadymy Ysraýylyň pygamberlik kitaplary bolan Töwrat we Zebur kitaplaryna syýahatymyzy tamamladyk. Zeburyň ahyrynda , Hudaýyň gelejek baradaky wadalaryny belli bir yzygiderlilikde ýerine ýetirýändigini görýäris, Zeburyň soňky kitabynyň ýazylmagyndan dört ýüz ýyl geçdi. Ýadymyzda bolsa, bu döwürde Ysraýylda köp syýasy we dini wakalar bolup geçdi, ýöne ýewreýler özlerine berlen wadalaryň ýerine ýetirilmegine garaşdylar. Pygamberler uzak wagtlap dymdylar. Bu döwürde Ysraýyl, Beýik Hirodesiň dolandyryşy astynda ybadathana gurmagy dowam etdirdi, şol wagta çenli şeýle ajaýyp bina öwrülipdi, Rim dünýäsiniň dürli künjeklerinden ybadat etmek, gurban bermek we doga etmek üçin köp adam ýygnandy. Şeýle-de bolsa, bu dindarlygyň we butparazlygyň göze dürtülip durulmagyna garamazdan, halkyň ýüregi gatylaşdy we daşarky däp-dessurlara ygrarlydy. Biziň döwrümizdäki ýaly, daşarky däp-dessurlar we dogalar hemme zat däl – adamlara üýtgän ýürek gerek. Beýik Hirodesiň hökümdarlygynyň ahyrynda takmynan 5-nji ýylda dünýäde Hudaýdan ýörite habarçy uly habar bilen peýda bolupdyr.
Merýem süresi (19-njy süre) Merýeme yglan edilen habary jemleýär.
Maryazgyda Merýem ýadyňyzda bolsun. Şeýdip, maşgalasyny gündogara taşlap, perdäniň arkasynda gizleňdi. Ruhymyzy (Jabraýyly) iberdik, ol owadan gurlan adamyň keşbinde onuň öňünde peýda boldy. Merýem: “Diňe Hudaýdan gorkýan bolsaň, meni senden goramak üçin Rahymlara ýüz tutýaryn” -diýdi. Ol: “Hakykatdanam, meni size Rebbiňiz päk oglan bermek üçin iberdim” -diýdi. Ol: “Erkek adam maňa degmedik bolsa we jelep bolmasa, nädip oglan bolup bilerin?”-diýdi. Ol: “Ine! Perwerdigäriňiz: “Bu meniň üçin aňsat. Muny halk üçin alamat we bizden rehim ederis. Bu mesele eýýäm çözüldi!” (Merýem süresi 19: 16-21)
Jabraýyl Çokundyryjy Ýahýanyň gelendigini habar berýär (SallaLlahu Aleýhi We Sellem)
Taňrydan gelen habar Jabraýyl, Injilde baş perişde Jebraýyl hökmünde hem tanalýardy. Şol pursata çenli, ol dünýä diňe bir gezek – Danyýel pygambere (SallaLlahu Aleýhi We Sellem) Masihiň haçan geljekdigi barada habar bermek üçin geldi . Bu gezek Jabraýyl (Jebraýyl) ybadathanada gulluk edip ýörkä, Zakarýa (Sallallahu Aleýhi We Sellem) ruhanysyna göründi. Zakarýa we aýaly Elizaweta eýýäm garrapdy we çagasy ýokdy. Emma Jebraýyl aşakdaky habar bilen olara ýüzlendi. Injilde (Hoş Habar) şeýle ýazylýar:
13 Perişde oňa: «Gorkma, Zakarýa, çünki seniň dilegiň eşidildi, aýaly Elizaweta saňa bir ogul dogurar, adyna Ýahýa dakarsyň» diýdi. 14 Şatlyk we şatlyk bolar, köp adam onuň dogulmagyna begener,
15 Çünki ol Rebbiň huzurynda beýik bolar. Şerap we güýçli içgi içmez, Mukaddes Ruh hatda ejesiniň göwresindenem dolar; 16 Ysraýyl ogullarynyň köpüsini Hudaýy Rebbe öwürer.
17 Ylýasyň ruhy we güýji bilen, atalaryň ýüregini çagalara dikeltmek we dogruçyllaryň gulak asmazlygy bilen, Rebbe taýyn halk hödürlemek üçin Onuň huzuryna barar.
18 Zakarýa perişde: «Muny näme bilen bilerin? sebäbi men garry, aýalym garry. 19 Perişde oňa jogap berdi: «Men Jebraýyl, Hudaýyň öňünde dur, men seniň bilen gürleşmäge we bu hoş habary size habar bermäge iberildim.
20 Ine, dymarsyňyz, şeýle bolýança gürläp bilmersiňiz, sebäbi öz wagtynda boljak sözlerime ynanmadyňyz. ( Luka 1: 13-20)
Zeburyň ahyrynda Ylýas pygamber (SallaLlahu Aleýhi We Sellem) ýaly boljak bir habarçynyň wadasy bar. Jebraýyl bu wada salgylanyp, Zakarýanyň ogly (SallaLlahu Aleýhi We Sellem) “Ylýasyň ruhy we güýji bilen” geljekdigini aýdýar. Ol “taýyn halky Rebbe hödürlemek üçin” geler. Şundan habar berijiniň beren wadasy ýatdan çykarylmady – Zakarýa we Elizaweta dünýä inen oglunda ýerine ýetiriler. Şeýle-de bolsa, Zakarýa eşidenlerine ynanmady we lal boldy.
Jebraýyl körpeniň gyzdan dünýä inendigini habar berýär
Habarçynyň gelendigi baradaky habar, ýakyn wagtda “halky taýýarlamaly” adamyň – Masih ýa-da Mesihiň dünýä geljekdigini aňladýardy. Elbetde, birnäçe aýdan soň Jabraýyl (ýa-da Jebraýyl) Injilde (Hoş Habar) bize gelen habary aýtmak üçin Merýem atly bir gyza iberildi.
28 Perişde içeri girip: «Şat bol, merhemetden doly! Reb seniň bilendir; aýallaryň arasynda sen bagtlysyň. 29 Ony görüp, sözlerinden biynjalyk boldy we nähili salam boljakdygyna gyzyklandy.
30 Perişde oňa: «Gorkma, Merýem, çünki Hudaýyň merhemetini gördüň. 31 Ine, göwresiňizde göwreli bolarsyňyz we Ogul dogurarsyňyz we Onuň adyna Isa dakarsyňyz.
32 Ol beýik bolar, Beýik Hudaýyň Ogly diýler we Reb Hudaý oňa kakasy Dawudyň tagtyny berer; 33 Ýakubyň neslinden ebedilik höküm sürer, Patyşalygynyň soňy bolmaz. 34 Merýem perişde: «husbandrimi tanamaýan wagtym nähili bolar?» Diýdi.
35 Perişde oňa jogap berdi: «Mukaddes Ruh saňa iner we Beýik Taňrynyň güýji saňa kölege salar; şonuň üçin mukaddes dünýä inmek Hudaýyň Ogly diýlip atlandyrylar.
36 Ine, garyndaşyňyz Elizaweta garrylyk döwründe bir ogul dogurdy we eýýäm alty aýlyk 37 ýaşyndady, çünki hiç bir söz Hudaý bilen güýçsiz bolmaz.
38 Soňra Merýem: «Ine, Rebbiň gyrnagy; sözüňe görä maňa bolsun. Ondan bir perişde gitdi. (Luka 1: 28-38)
Jebraýyl alaýhyssalamda “Hudaýyň Ogly” diýen bir geň söz bar. Bu hakda bu makalada soňrak gürleşeris . Şol wagt, iki dogluş hakda gürleşmäge dowam edeliň.
Yahýa pygamberiň dünýä inişi (Çokundyryjy Yahýa (SallaLlahu Aleýhi We Sellem)
Bu wakalar Zeburyň weliliklerine doly laýyk geldi. Malaki pygamber “Ylýasyň ruhunda we güýjünde” bir habarçynyň gelendigini, Jebraýyl bolsa ýakyn wagtda doguljakdygyny habar berdi. Injil mundan beýläk şeýle diýýär:
57 Elizaweta dogurmagyň wagty geldi we bir ogul dogurdy. 58 Goňşulary we garyndaşlary Rebbiň oňa rehim-şepagatyny artdyrandygyny we onuň bilen begenýändigini eşitdiler.
59 Sekizinji gün çagany sünnetlemek üçin geldiler we kakasynyň ady Zakarýanyň adyny dakmak islediler. 60 Ejesi oňa: «ok, oňa Ýahýa diý» diýdi. 61 Olar oňa: «Garyndaşlaryňda bu at bilen atlandyrylýan adam ýok» diýdiler.
62 Olar kakasyndan näme diýjek bolýandyklaryny alamatlar bilen soradylar. 63 Planşet talap etdi we ýazdy: Ýahýa onuň ady. Hemmeler geň galdylar. 64 Derrew agzy we dili boşady-da, Hudaýa ak pata berip başlady.
65 Olarda ýaşaýanlaryň hemmesinden gorky bardy. Bu zatlaryň hemmesini Ýahudanyň daglyk ýerinde gürrüň berdiler. 66 Muny eşidenleriň hemmesi ýüregine düwüp: «Bu çaga nähili bolar?» -diýdiler. Rebbiň eli onuň bilendi. ( Luka 1: 57-66)
Isa al-Masihiň dünýä inişi (Isa Mesih – Sallallahu Aleýhi We Sellem)
Ýeşaýa pygamber (SallaLlahu Aleýhi We Sellem) bu barada özboluşly bir welilik aýtdy
(bu ýerde düşündirilýär )
Şonuň üçin Rebbiň Özi size bir alamat berer: Ine, bir Merýem göwreli bolup, Ogul dogurar we adyna Imanuýel dakarlar. (Ýeşaýa 7:14)
Indi baş perişde Jabraýyl gadymy pygamberlige doly laýyklykda, gyz bolsa-da, Masihiň ýakyn wagtda dogulmagy hakda Merýeme gürrüň berýär . Injilde (Hoş Habar) Isa
al- Masihiň (Alaýhyssalam) dünýä inişi baradaky sözler şeýle ýazylýar:
4 Ýusup Jelileden, Nazar şäherinden, Ýahudadan, Beýtullaham diýilýän Dawud şäherine gitdi. Sebäbi Dawudyň öýünden we neslinden bolan, 5 durmuşa çykan aýaly Merýem bilen hasaba alynmak üçin çagalydy.
6 Olar şol ýerde bolansoň, çaga dogurmagyň wagty geldi. 7 Ilkinji ogluny dogurdy, daňdy-da, otda goýdy, sebäbi myhmanhanada olara ýer ýokdy.
8 Şol ýurtda meýdanda çopanlar bolup, gijelerine sürülerine gözegçilik edýärdiler. 9 Birden olara Rebbiň bir perişdesi peýda boldy we daş-töwereginde Rebbiň şöhraty nur saçdy we gaty gorkup gorkdular.
10 Perişde olara: «Gorkmaň! Size ähli adamlar üçin uly şatlyk yglan edýärin: 11 Çünki bu gün Dawud şäherinde Reb Halasgär Halasgär dünýä indi. 12 Ine, size bir alamat: eşikde eşikli bir çaga taparsyňyz.
13 Birden bir perişde bilen köp sanly gökdäki goşun peýda bolup, Hudaýy şöhratlandyrdy we gygyrdy: 14 Iň beýikde Hudaýa şöhrat, ýer ýüzünde parahatçylyk, adamlara ýagşy niýet!
15 Perişdeler olardan jennete gidenlerinde, çopanlar biri-birine: «Geliň, Beýtullaham gideliň we Rebbiň bize aýdan zatlaryny göreliň. 16 Olar howlukmaç gelip, Merýem bilen Ýusuby we Çaganyň ýatan ýerinde ýatdylar.
17 Muny görenlerinde, bu Çaga hakda özlerine yglan edilen zatlary gürrüň berdiler. 18 Çopanlaryň aýdanlaryna eşidenleriň hemmesi haýran galdylar. 19 Emma Merýem bu sözleriň hemmesini ýüregine jemledi.
20 Çopanlar, aýdylyşy ýaly eşiden we görenleri üçin Hudaýy şöhratlandyryp, öwdüler. 21 Sekiz günüň ahyrynda, çaga sünnetlenmeli bolanda, oňa göwreli bolmazdan ozal perişde tarapyndan çagyrylan Isa adyny berdiler. ( Luka 2: 4-21)
Iki beýik pygamberiň işleri hakda
Ýukarda agzalan iki pygamber ýüzlerçe ýyl ozal berlen pygamberlikleri doly ýerine ýetirip, birnäçe aý aralykda doguldy! Durmuşynda näme ederler we dünýä nähili habar getirerler? Çokundyryjy Yahýanyň (Sallallahu Aleýhi We Sellem) kakasy Zakarýa oňa iki ogly hakda şeýle diýdi:
67 Kakasy Zakarýa Mukaddes Ruhdan dolup, pygamberlik etdi: 68 Ysraýyl Hudaýy Rebbe alkyş bolsun, halkyna baryp, halas etdi, 69 we öýümizde halas ediş şahyny galdyrdy. Bizi duşmanlarymyzdan we bizi ýigrenýänleriň elinden halas etjek 71 hyzmatkäri Dawud, mukaddes pygamberleri; 72 Atalarymyza rehim eder we mukaddes ähtini ýada salar, 73 Atamyz Ybraýymyň bize berjek kasamyny, 74 Duşmanlarymyzyň elinden halas bolandan soň, 75 ömrümiziň bütin dowamynda Oňa mukaddeslikde we dogrulykda hyzmat edýär.
76 Çaga, sen Beýik Biribaryň pygamberi diýlip atlandyrylarsyň, çünki Rebbiň huzurynda Öz ýollaryny taýýarlarsyň, 77 halas ediş halkyna günäleriniň bagyşlanmagy üçin bilim berersiň, 78 Gündogaryň ýokardan bize baryp gören Hudaýymyzyň rehimdar rehimdarlygy, garaňkylykda oturan we ölüm kölegesinde oturanlary ýagtylandyrmak üçin aýaklarymyzy parahatçylyk ýoluna gönükdirýär.
( Luka 1: 67-79)
Hudaýdan ylham alan Zakarýa (SallaLlahu Aleýhi We Sellem) Isa (Isanyň) dünýä inmegini Dawuda (SallaLlahu Aleýhi We Sellem ) we Ybraýym (SallaLlahu Aleýhi We Sellem) beren wadasy bilen baglanyşdyrdy . Günüň pygamberleri tarapyndan öňünden aýdylýan we asyrlaryň dowamynda şekillendirilen Taňrynyň meýilnamasy iň ýokary derejä ýetdi. Emma bu niýet näme? Ysraýyllary kasam eden duşmanyndan halas etmek – Rim? Musa pygamberiň (SallaLlahu Aleýhi We Sellem) kanunynyň ornuny tutjak täze kanun? Täze din ýa-da syýasy ulgam? Ýok (bularyň hemmesi adamlary çözmegiň usullary). Hiç hili zat agzalmaýar. Aşakda agzalyp geçilýär: “Duşmanlarymyzyň elinden halas bolandan soň, Oňa mukaddeslikde we dogruçyllykda hyzmat ediň”, çünki “oturanlar üçin gutulyş, Hudaýymyzyň rehimdarlygy bilen günäleriň bagyşlanmagyndadyr”. Garaňkylyk we ölüm kölegesi”, “aýaklarymyzy parahatçylyk ýoluna gönükdiriň”.
Adamyň alamaty bilen, öz güýjümiz bilen dogruçyllygy we günäleri bagyşlamagy gazanmak üçin tükeniksiz tagalla edip, Hudaý bilen yzygiderli duşmançylyk we ölüm höküm edildi. Emma Allah, Adam Atanyň, How Enäniň we Şeýtanyň huzurynda, aýalyň tohumy baradaky welilikde gutulyş meýilnamasyny görkezdi. Elbetde, bu meýilnama islendik harby meýilnamalardan, ideologiki ulgamlardan ýa-da ahlak ideallaryndan has gowudyr. Bu dizaýn, diňe ýüzleý zerurlyklary däl-de, iň çuňňur zerurlygymyzy kanagatlandyrýar. Ýöne Taňrynyň habarçy we Masih üçin meýilnamasy nähili amala aşar? Bu hakda Injilden öwrenýäris.