Ýadynyzda bolsa, Isa al-Masih ygtyýary bilen öwretdi. Adamlar bilen gürleşende, köplenç hakykatyň dürli taraplaryny görkezýän hekaýalar aýdypdyr. Mysal üçin: toý dabarasynyň hekaýasy adamyň Hudaýyň Patyşalygyna nädip girýändigini görkezýär, rehimsiz hyzmatkäriň hekaýasy bolsa bagyşlamazlygy görkezýär. Bu hekaýalara tymsal diýilýär. Isa al-Masih (SallaLlahu Aleýhi we Sellem) özünden öňki pygamberlerden has köp tymsallar aýdany manysynda özboluşly pygamberdir. Bu tymsallar adaty däl.
Ankabut süresi (29-njy süre ), Alla hem tymsallar aýdýar. Ine, näme diýilýär:
Adamlara şeýle tymsallar getirýäris, ýöne diňe bilimli adamlar düşünýär.
Ankabut süresi 29:43
Ybraýym süresinde (14-nji süre) Allah bize agaç tymsalyny aýdýar.
Allanyň tymsallary nädip getirýändigini görmeýärsiňizmi? Owadan söz kökleri güýçli we şahalary jennete çykýan owadan agaja meňzeýär. Her pursat Rebbiniň rugsady bilen miwe berýär. Allatagala adamlara tymsallar getirýär, belki-de olaryň gurulmagy ýadyna düşer. Erbet söz bolsa, güýç ýoklugy sebäpli ýer ýüzünden ýok edilip bilinjek erbet agaç ýalydyr.
Ybraýym süresi 14: 24-26
Ekiş tymsaly we dört görnüşli toprak
Bir gün şägirtler Isadan näme üçin tymsallar öwredýändigini soradylar. Injilde şeýle eşidilýär:
10 Şägirtler gelip, Isadan: «Näme üçin halka tymsallar bilen gürrüň berýarsiň? 11 Ol şeýle jogap berdi: «Gögüň Şalygynyň syrlaryna düşünme ukyby size berildi, ýöne olara berilmedi. 12 Kimde bar bolsa, oňa ýene berler, ondaky bol bolar; kimde ýok bolsa, onuň elindäki he alnar. 13 Meniň olara tymsallar bilen gürrüň bermegimiň sebäbi şudur: olar seredýärler, ýöne görmeýarler, diňleýärler, ýöňe eşitmeýärler we düşünmeýärler.
Mat. 13: 10-13
Bu bölümdäki soňky söz, b.e.öň 700-nji ýylda ýaşap geçen we ýürekleriň gatamagynyň howpy barada duýduryş beren Işaýa (SallaLlahu Aleýhi we Sellem) pygamberligine salgylanýar. Käwagt düşündirişde bir zady sypdyranymyz üçin ýa-da düşündiriş gaty çylşyrymly bolany üçin bir zada düşünmeýäris. Bu ýagdaýda diňe has düşnükli düşündirmeli. Ýöne düşünmedik ýagdaýlarymyz bar, sebäbi çuňňur düşünmek islemeýäris. Şeýle hem, muny boýun almak we akyl bilen bir zada düşünmeýän ýaly soraglar bermek islemeýäris. Ýöne aýdylanlaryň manysyna ýüregimiz düşünmese, akyl az peýdasy bolar. Mesele, düşünmeýänligimiz däl-de, hakykatyň öňünde özümizi kiçeltmek islemeýäris.
Isa al-Masih (Sallallahu Aleýhi we Sellem) tymsallar aýdanda, adamlara adatdan daşary täsir edýär. Olara düşünmeýänler akyl taýdan bilesigelijilik bilen ýanýarlar we düşünmek üçin sorag berip başlaýarlar. Diňe düşünmek we kabul etmek islemeýänler, ýigrenýärler we gyzyklanmaýarlar. Şeýle adamlar hiç zada düşünmezler. Tymsallar, bir daýhanyň dänäni bugdaýdan aýyrşy ýaly, adamlary iki kategoriýa bölmek üçin iň köne usuldyr. Kabul etmäge taýyn adamlar we kabul etmeýänler üçin. Özüni kiçeltmäge taýyn bolmadyklar üçin bu tymsal düşünip bolmajak ýaly görüner, sebäbi ýürekleri aýdylanlaryň hakykatyny kabul etmäge taýyn däl. Görýärler, görmeýärler.
Ekiş tymsaly we dört görnüşli toprak
Talyplar Isa al-Masihden (SallaLlahu Aleýhi we Sellem) näme üçin tymsallar öwredýändigini soranlarynda, ýaňy Gögüň Şalygy we adamlara nähili täsir edýändigi hakda gürrüň bermegi gutardy. Ine, birinjisi:
3 Isa olara tymsallar arkaly köp zatlar öwretdi: «Bir daýhan ekin ekmäge çykýar. 4 Ekip ýörkä, tohumlaryň birnäçesi ýoluň üstüne düşyär we guşlar gelip, ony çokýarlar. 5 Birnäçe torpagy az, daşly ýere düşýär. Torpagy çuň bolmansoň, olar tiz gögerýär. 6 Ýöne gün gyzanda, kökleriň ýokdugy zerarly solup, guraýarlar. 7 Beýleki tohumlar tiken gyrymsylygyna gaçdy we ösüp ýetişdi. 8 Gowy ýere düşen tohumlar ýüz gezek, beýlekileri altmyş gezek, beýlekileri ekilenlerden otuz esse köp hasyl berdi. 9 Kimde gulagy bar bolsa, eşitsin!»
Mat. 13: 3-9
Bu tymsal näme? Çaklamagyň hajaty ýok – hakykatdan ozal özüni kiçeltmäge taýyn bolanlar eşidenleri bilen gyzyklandylar we bu tymsalyň manysyny soradylar.
18 Şonuň üçin ekiş tymsalynyň manysyny diňläň. 19 Patyşalyk habaryny eşiden we düşünmedikleriň hemmesine iblis gelip, ýüregine ekilen zady ogurlaýar. Ýoluň gyrasyna ekilen budur. 20 Daş ýere düşen tohum, sözi eşiden we derrew şatlyk bilen kabul edýän adam hakda emma onuň kökü ýok, şonuň üçinem ol gysga wagtlap dowam edýär we söz üçin kynçylyklar we yzarlamalar ýüze çykanda derrew yza çekilýär. 22 Tikenleriň arasynda ekilen tohum bu sözi eşidýän adam hakda, ýöne gündelik alada we baýlygyň azdyrylmagy sözi bogýar we tohum önelgesiz galýar. 23 Gowy topraga ekilen tohum bu sözi eşidýän we oňa düşünýän adamdan. Şeýle adam miwe berýär, käbiri ýüz, altmyş, käbiri ekileninden otuz esse köp.
Mat. 13: 18-23
Gögüň Şalygy baradaky söze mümkin bolan dört görnüşde reaksiýa bildirýärler. Käbirleri munuň nämedigine düşünmeýärler, şondan soň iblis (Iblis) gelip, sözlerini ýüreklerinden ogurlaýar. Beýleki üç reaksiýa ilki bilen gaty oňyn – adamlar bu sözi şatlyk bilen kabul edýärler. Ýöne bu söz ilki bilen gynançdan geçip, ýüreklerinde gögermeli. Hemişe bolşy ýaly ýaşamagy dowam etdirip, hakykaty akyl bilen tanamak ýeterlik däl. Üçüsinden iki görnüşi ilki bilen sözi aňsatlyk bilen kabul edýär, ýöne ýürekde ösmegine ýol bermeýär. Adamlaryň diňe dördünji görnüşi “sözi eşidýär we düşünýär”; hakykatyň öňünde Allanyň garaşyşy ýaly kiçeldýärler.
Bu tymsal bölekleýin aýdyldy, şonuň üçin özümize: “Bu hekaýada men kim?” Diňe “sözüne hakykatdanam düşünenler” gowy miwe berer. Ýürek bilen düşünmegiň usullaryndan biri, gadymy pygamberler Töwrat we Zeburyň Adamdan başlap, Hudaýyň meýilnamasy hakda aýdanlaryny görmekdir. Adam atadan soň bize uly alamatlar berildi – Ybraýyma (Sallallahu Aleýhi we Sellem) beren wadasy we gurbanlygy , şeýle hem Musa (SallaLlahu Aleýhi we Sellem) , on tabşyryk we Haruna (SallaLlahu Aleýhi we Sellem) arkaly bize uly alamatlar berildi . Zebur hakda aýtsak, Masihiň gelip çykyşyna düşünmek, Işaýa, Ýermeýa, Zakarýa, Danyýel we Malaki pygamberiň aýatlaryna düşünmek , Hudaýyň Patyşalygynyň nämedigine has gowy düşünmäge kömek edýär.
Tares tymsaly
Ekiş tymsalyny düşündirenden soň, Isa al-Masih (Sallallahu Aleýhi we Sellem) başga bir tymsal – ot-çöpler hakda aýdýar.
24 Isa olara başga bir tymsal gürrüň berdi: “Gögüň Şalygy ekin meýdanyny gowy tohum sepen adama meňzeýär. 25 Ine, hemmeler uklap ýatyrka, duşmany gelip, bugdaýyň arasyna haşal ot sepip gitdi. 26 Bugdaý gögerip, gulaklar peýda bolanda, haşal otlar hem görnüp başlady. 27 Hyzmatkärler hojaýynyň ýanyna gelip: «Jenap, ekin meýdanyna gowy tohum ekdiň, haşal otlar nireden geldi?» diýdiler. 28 “Duşman muny etdi” diýip, eýesi jogap berdi. Soňra hyzmatkärler: “Barmalymy?” 29 “Ýok” diýip, eýesi jogap berdi, “haşal otlary alanyňyzda, tötänleýin bugdaýy hem alyp bilersiňiz.
Mat. 13: 24-29
Ine, muny nädip düşündirýär:
36 Soňra märekäni taşlap, jaýa girdi. Şägirtleri onuň ýanyna gelip: “Meýdandaky haşal otlar baradaky tymsallary bize düşündiriň” diýdiler.
37 Ol: «Gowy tohum eken Ynsan Oglydyr. 38 Meýdan dünýädir, gowy tohum patyşalyk halkyny alamatlandyrýar. Ot-çöpler erbet adamlar, 39 we olary ekýän duşman iblisdir. Hasyl döwrüň ahyry, orakçylar bolsa perişdelerdir.
40 “Ot-çöpler ulalyp, oda ýakylsa, ahyrzamanda şeýle bolar. 41 Ynsan Ogly perişdelerini iberer, günä sebäp bolýan we ýamanlyk edýänleriň hemmesini öz Patyşalygyndan ýok ederler. 42 Olary otly peje taşlarlar, şol ýerde aglar we dişleri dişler. 43 Şonda dogruçyllar Atalarynyň Patyşalygynda gün ýaly şöhle saçarlar. Kimiň gulagy bar, eşitsinler
Mat. 23: 36-43
Gorçisa tohumy we hamyr tymsallary
Isa al-Masih (SallaLlahu Aleýhi we Sellem) diňe bir uzyn bolman, eýsem gaty gysga tymsallar hem bardy.
31 Isa olara başga bir tymsal-da gürrüň berdi: “Gögüň Şalygy bir adamyň öz melleginde eken gorçisa tohumyna meňzeýändir. 32 Gantyň tohumy ähli tohumlaryň iň kiçisi bolsa-da, ulalanda has köp bag ösümliklerine öwrülýär we hakyky agaja öwrülýär, hatda howa guşlary-da gelip, şahalarynda höwürtge döredýär [b] .33 Isa olara başga bir tymsaly-da gürrüň berdi: “Gögüň Şalygy hamyrmaýa meňzeýändir. Bir aýal üç kersen una birje bölek hamyrmaýa goşsa-da,tutuş hamir çykýär.”
Mat. 13: 31-33
Gögüň Şalygy ownuk, göze ilmeýän tohumdan başlaýar. Özüni topraga taşlaýar, soň ulalýar we ullakan şahaly agaja öwrülýär. Bu, hamyryň kiçijik hamyrmaýa bilen hamyrlanmagyna meňzeýär. Mejbury ýagdaýda ösmeýär, çalt däl, derrew däl. Ösüşi duýulmaýar, ýöne hemme ýerde bolýar we ony duruzmak mümkin däl.
Gizlin hazyna we gymmat bahaly merjen tymsallary
44 “Gögüň Şalygy ekin meýdanynda gizlenen hazyna meňzeýändir. Bir adam ony tapyp alýar, soňra ony gaýtadan gizleýär we begenip baryp, ähli zadyny satýar-da, ýäňky ekin meýdany satyn alýär. 45 Mundan başga-da, Gögüň Şalygy inçe göwher gözleýän täjir ýalydyr. 46 Gymmat bahaly bir merjen tapanda, satyn almak üçin bar zadyny satýar.
Mat. 13: 44-46
Bu tymsallar Gögün Şalygynyň nähili uly hazyna bolandygy hakda. Bir hazynanyň meýdanda jaýlanandygyny göz öňüne getiriň. Bu barada hiç kim bilenok we geçip barýanlar bu adaty ýer diýip pikir edýärler. Bu meýdan olary gyzyklandyranok. Ýöne bir adam hazynanyň şol ýerde jaýlanandygyna göz ýetiren badyna, meýdan gaty gymmatly bolýar – ony satyn almak üçin ähli emlägiňizi satmaga mynasyp bolýar. Hudaýyň Şalygy bilen hem edil şonuň ýaly – köp adam üçin onuň gymmaty görünmeýär. Emma onuň hakyky bahasyny görenleriň käbiri “bu ugry” gazandy.
Balyk torunyň tymsaly
47 Şeýle hem, Gögüň Şalygy köp dürli balyklaryň düşen köle düşen tor ýalydyr. 48 Tor dolanda, ony kenara çekýärler. Onsoň oturyp, oňat balyklary sebetlere salýarlar, erbetlerini hem zyňyp goýberýärler. 49 Dünýäniň ahyrynda hem şeýle bolar. Perişdeler gelip, erbetleri dogry adamlardan aýrýp, 50lowlap duran küra taşlarlar. Ol ýerde agy we diş gyjama bolar”.
Mat. 13: 47-50
Gögüň Şalygy adamlary bölýär. Bu bölünişik ahyrsoňy kyýamat güni , ýüregiň niýetleri aýan bolanda aýan bolar.
Gögüň Şalygy hamyrda hamyrmaýa ýaly syrly görnüşde ösýär. Onuň uly gymmaty köp gözlerden gizlenýär we adamlarda dürli reaksiýalary döredýär. Patyşalyk adamlary düşünýänlere we düşünmeýänlere bölýär. Bu tymsallardan soň Isa al-Masih diňleýjilerine möhüm sorag berýär:
51 Isa olara: “Bularyň hemmesine düşündiňizmi? diýip sorady.
Mat. 13:51
Siz muňa düşünýärsiňizmi?