Fussilat süresi (41-nji süre -“Düşündirilen”) kyýamat gününe garaşýar, haçan-da adamlar kategoriýalara bölüner we hatda öz derileri hem olara garşy şaýatlyk eder. Ine, şol gün eşiderler:
Seniň Perwerdigäriň hakda eden işiň seni ýok etdim, ýitirenleriň arasynda bolduň.
Fussilat süresi 41:23
Iň soňky karar:
Olara ýoldaş belledik, olara ajaýyp sowgat we geljegi hödürledi, Söz olar hakda we jynlaryň we adamlaryň arasynda ýaşap geçen halklar hakda hakykat boldy. Hakykatdanam, olar ýeňildi.
Fusilat süresi 41:25
Bu, kyýamat gününde köpleriň “ýitiriljekdigini” ýatladýar. Belki sizem Al Muminun süresi (23-nji süre – “Iman edenler”) munuň uly betbagtçylykdygyny aýdýar.
Terezisi agyr bolsa, üstünlik gazanar. Terezisi ýeňil bolup çykanlar özlerini ýitirerler we Gehenada ebedi galarlar
Munimun süresi 23: 102-103
Terezisi agyr bolsa, halas bolmaga umyt bar, terezisi ýeňil bolsa “ýitgi çeker”. Munimum süresi, “dowzahda ebedi galarlar”. Adamlary dindar we arassa (gutulyş umydy bar) we haram bolanlara bölmek bolar. Isa al-Masih haramlary, ýagny Fussilat we al-Munimun süreslerinde aýdylyşy ýaly, Gehenna höküm ediljekleri halas etmek üçin geldi.
Dini adamlar haram bolmazlygy üçin köplenç haram adamlardan aýrylýar. Isa al-Masih (SallaLlahu Aleýhi we Sellem) döwründe kanun mugallymlary (şerigat) hem şeýle etdiler. Hapa bolmazlyk üçin özlerini haram zatlardan aýyrdylar. Isa al-Masih (SallaLlahu Aleýhi
we Sellem) adamyň hakykatdanam ýüregi päk bolanda sapdygyny öwretdi . Şonuň üçinem däp-dessur arassalygy nukdaýnazaryndan zalym adamlar bilen erkin baglanyşdy. Ine, Injil günäkärler bilen aragatnaşygyny we şerigat mugallymlarynyň muňa nähili garandygyny suratlandyrýar.
Ähli salgytçylar we günäkärler Ony diňlemek üçin Oňa ýakynlaşdylar. Emma fariseýler we kanunçylar hüňürdeşip: «Günäkärleri kabul edýär we olar bilen iýýär» diýdiler.
Lk. 15: 1-2
Näme üçin Isa al-Masih (SallaLlahu Aleýhi we Sellem) günäkärleri kabul edip, olar bilen nahar iýdi? Günäni gaty gowy görýärmi? Pygamber tankytçylaryna üç tymsal, üç hekaýa bilen jogap berdi.
Ostitirilen goýun tymsaly
Emma olara aşakdaky tymsaly aýtdy:
Siziň haýsyňyz, ýüz goýun bolup, birini ýitirseňiz, togsan dokuzy çölde goýup, ýitenini tapýança yzarlamazmy?
Ony tapyp, şatlyk bilen egnine alar
öýüne gaýdyp gelende, dostlaryna we goňşularyna jaň edip, olara: Meniň bilen begeniň: ýiten goýunlarymy tapdym.
Jennetde toba etmegiň zerurlygy bolmadyk togsan dokuzdan gowrak dogandan has köp toba eden bir günäkärden has köp şatlyk boljakdygyny aýdýaryn.
Lk . 15: 3-7
Bu hekaýada pygamber (SallaLlahu Aleýhi we Sellem) bizi goýun, özi bolsa çopan bilen deňeşdirýär. Islendik çopan ýitirilen goýun gözleýän ýaly, “ýiten” adamlaryny hem gözleýär. Bir hili günä edendigiňizi göz öňüne getiriň – belki maşgalaňyzda hiç kim bilmeýän gizlin bir zat. Ora-da durmuşyňyzda gaty köp kynçylyk çekip, özüňizi doly bulaşdyryp, özüňizi ýitiren ýaly duýuň. Bu hekaýa ruhlandyryjy, sebäbi pygamber (Sallallahu Aleýhi we Sellem) sizi gözleýär we size kömek etmek isleýär. Günä sizi doly ýok etmezden ozal sizi halas etmek isleýär.
Soňra Isa aşakdaky wakany gürrüň berýär.
Ostitirilen teňňe tymsaly
Ora-da haýsy aýal, on sany drahma ýitirse, bir drahmany ýitirse, şem ýakmaz we otagy süpürip, tapýança seresaplylyk bilen gözlär we tapanynda dostlaryna we goňşularyna jaň edip: meniň bilen begeniň! Ýitirilen drahmany tapdym.
Lk.15: 8-10
Bu hekaýada ýitirilen teňňe biziň her birimizdir. Isa bizi gözleýär. Geň ýeri, teňňäniň öýde ýitirilmegi, ýöne ýitirilendigini “bilmeýär”. Özüni ýitiren ýaly duýmaýar. Aýal öýi arassalap, teňňesini tapýança her çeňňege göz aýlap, ýitgini duýýar. Adam özüni ýitiren ýaly duýman biler. Emma hakykat, her birimiz günälerimizden toba etmelidiris we bu bolmasa, adam “ýitiriler”, “zaýalanar”. Muňa düşünen ýa-da düşünenok. Pygamberiň nazarynda sen gaty gymmatly, ýöne teňňe ýaly ýitdiň. Uly ýitgi duýýar we sizi hemme ýerde gözleýär – sizi toba zerurlygyna getirýär.
Üçünji hekaýa, Işaýanyň taglymatynyň iň ýokary nokady.
Azgyn ogul tymsaly
Şeýle hem: Bir adamyň iki ogly bardy;
iň kiçisi kakasyna: «Kaka!» diýdi ýanymdaky emlägiň bir bölegini maňa ber. Kakasy emlägi olaryň arasynda böldi.
Birnäçe günden soň körpe ogly hemme zady ýygnap, uzak bir ýurda gitdi we ol ýerde emlägini isrip etdi.
Hemmesini ýaşandan soň, bu ýurtda uly açlyk boldy we ol mätäç bolup başlady;
gidip, özüni şol ýurduň ýaşaýjylarynyň birine baglady we doňuz iýmitlendirmek üçin ony ekin meýdanlaryna iberdi.
doňuz iýen şahlary bilen garnyny doldurmaga begendi, ýöne hiç kim oňa bermedi.
Akylyna geleninde: «Kakamdan näçe hakyna tutulan çörek bar, men açlykdan ölýärin;
Men ýerimden turup, kakamyň ýanyna baryp, oňa: Kaka! Jennete we seniň öňüňde günä etdim
indi ogluňyz diýmäge mynasyp däl; meni hakyna tutulan elleriň biri hökmünde kabul et.
Ol ýerinden turdy-da, kakasynyň ýanyna gitdi. Ol henizem uzakda bolsa, kakasy ony görüp, rehimdarlyk edipdir; ylgap, boýnuna ýykyldy we ony ogşady.
Ogly oňa: Kaka! Jennete we seniň öňüňde günä etdim, indi seniň ogluň diýmäge mynasyp däl.
Kakasy hyzmatkärlerine: Iň oňat eşikleri getir-de, geý-de, eliňe ýüzük, aýaklaryna aýakgap dak;
semiz göle getirip, öldüriň; Geliň, iýeliň we hezil edeliň!
Çünki bu oglum öldi we diridi, ol ýitdi we tapyldy. Soň bolsa hezil edip başladylar.
Uly ogly meýdanda; gaýdyp gelip, öýe baranda, aýdym aýdýandygyny we begenýändigini eşitdi;
hyzmatkärlerden birini çagyryp, sorady: bu näme?
Oňa: Doganyň geldi, kakaň semiz göläni öldürdi, sebäbi ony sagdyn kabul etdi.
Ol gaharlandy we içeri girmek islemedi. Kakasy daşaryk çykyp, oňa jaň etdi.
Ýöne kakasyna jogap hökmünde şeýle diýdi: “Ine, men saňa şunça ýyl hyzmat etdim we buýruklaryňy bozmadym, ýöne dostlarym bilen hezil etmek üçin maňa geçi bermediň;
emlägini jelepçilik bilen sarp eden bu ogluň gelende, sen onuň üçin semiz göle soýduň.
Oňa: «Oglum! sen mydama ýanymda, meniňki bolsa seniňki,
ýöne bu doganyňyzyň ölendigini we gaýtadan diridigini, ýitirilendigini we tapylandygyna begenmeli we begenmeli boldy.
Lk 3: 11-32
Bu hekaýada biz ýa uly, dindar ogul ýa-da kiçi, azaşan. Uly ähli dini düzgünleri berk berjaý edýärdi, ýöne kakasynyň söýgüsini bilmeýärdi. Kiçisi kakasynyň öýünden çykyp erkinlige eýe boljakdygyny pikir etdi, ýöne ahyrsoňy özüni gynandyrdy. “Huşuna” gelende, öýüne gaýdyp biljekdigine düşündi. Ýöne bu, eden ähli işleri üçin öz günäsini boýun alýandygyny aňladýar. Şeýle ädim pespälligi talap edýärdi. Bu Ýahýa pygamberiň batyrgaý wagyz eden hakyky tobaň aýdyň şekili.
Kiçijik ogly buýsanjyny basyp, kakasynyň ýanyna gaýdyp gelende, hatda arzuw etmäge-de het edip bilmeýän söýgini tapdy. Kakasyndan täze aýakgap, don, ýüzük, toý we doly bagyşlamak – söýgi aldy. Bu hekaýa bize Allah tarapyndan nä derejede söýülýändigimize düşünmäge kömek edýär. Onuň öýüne gaýdyp gelmegimize garaşýar. Emma günälerimizden toba etmelidiris, şonda onuň aňsatlyk bilen we mähir bilen bizi gujagyna aljakdygyna göz ýetireris. Bu Isa al-Masihiň (SallaLlahu Aleýhi we Sellem) wagyz etmegi, ýöne şeýle beýik söýgä boýun bolup bilerismi?