Hudaýyň hatyrasyna bu erbet habar. Aslynda, bu siziň (we meniň meňzeş problemam) dogrulykdan mahrumdygyny aňladýar. Dogrulyk möhümdir, sebäbi jennetiň, Hudaýyň Patyşalygydyr. Jennet, biri-birimize nähili garaýandygymyzyň (ýalan sözlemeýäris, ogurlamaýarys, öldürmeýäris, butlara çokunmaýarys we ş.m.) we Hudaýa nähili hormat goýýandygymyzyň miwesidir. Şonuň üçin Dawudyň Zeburda aýdyşy ýaly mukaddes Patyşalyga diňe dogruçyllygy bolanlar girip biler. Diňe şeýle adamlar Mukaddes Patyşalyga girer we şonuň üçin oňa jennet diýilýär.

Ýa Reb, Seniň çadyryňda kim düşläp bilýär? Mukaddes dagyňda kim ýaşap bilýär?

Kämil gezýän, dogry iş edýän, hem-de ýwreginden hakykaty sözleýän, dili bilen myjabat ýöňkemeýän, ýoldaşyna ýamanlygy etmeýän, ýakyny barada gybat etmeýän; onuň nazarynda ret edilen yigrenji, emma sylaýandyr Rebden gorkýany; öz puluny göterimine bermeýän, ýazyksyza garşy para almaýan. Şeýle ynsan asla yranmaz. (Zebur 14: 1-5)

Günä näme?

Sen we men elmydama bu aýatlarda aýdylyşy ýaly etmeýäris, şonuň üçin biz Hudaýyň ähli tabşyryklaryny ýerine ýetirmeýäris – günä edýäris. Günä näme? Köne amentht kitabynda Töwratyň yzyndan derrew onuň nämedigini anyk görmäge kömek edýän şekil bar. Bu aýatda aýdylýar

… bu adamlaryň hemmesinden çep elli saýlanan ýedi ýüz adam bardy we bularyň hemmesi saçlaryna daşy bilen daş atyp, geçmişi atmady. (Kazylar 20:16)

Bir ökde bolan söweşijiler hakda okaýarys. Töwrat we Köne amentht pygamberler tarapyndan ýewreý dilinde ýazylypdyr. Bu ýerde “geçmişi zyňmak ” hökmünde terjime edilen ýewreý sözi יַחֲט ִֽא ׃ ( ho-to ). Şol bir ýewreý sözi Töwratda günä hökmünde terjime edilýär. Mysal üçin: Potifaryň aýaly ony mümkin boldugyça ähli zady etmäge yrjak bolanda, Müsürdäki gul hökmünde zyna etmekden ýüz öwüren Yusupyň hekaýasynda sin günä “hökmünde terjime edilýär. Bu 12:22-29 sürelerinde – Yusup).

Ol oňa:

… Men indi bu öýde däl; Ol senden başga hiç zady gadagan etmedi, sebäbi sen onuň aýalysyň; nädip bu uly ýamanlygy we Hudaýa garşy günä edip bilerin? (Gelip çykyş 39:9)

On tabşyrykdan dessine Töwrat aşakdakylary aýdýar:

Musa halka şeýle diýdi: «Gorkma; Hudaý sizi synamak üçin geldi we günä etmezlik üçin gorkusy siziň öňüňizde bolsun. (Çykyş 20:20)

Iki bölümde hem günä manysyna terjime edilýän şol bir ýewreý sözi יַחֲט use ulanylýar . Yagny, adamlaryň birek-birege nähili garamalydygy barada aýdylanda, şol bir söz “günä” üçin ulanylýar, söweşijiler bolsa “geçmişi ýeň” diýip terjime edilýär. Hudaý bize bu ýerde manysyny düşündirmek üçin ajaýyp şekil berýär. “Günä” – söweşiji bir daşy alyp, nyşana atýar. Eger sypdyran bolsa, nyşany sypdyrdy. Edil şonuň ýaly, Hudaý hem bize belli bir maksat – Oňa ybadat etmek we adamlary söýmek üçin ýaratdy. “Günä” diýmek, ýaradylan maksadymyzy sypdyrmak diýmekdir. Ähli buýruklary ýerine ýetirmedik ýagdaýymyzda. Hudaýyň kesgitlän nyşanyny sypdyrýarys.

Töwratyň pikiriçe, ölüm günäniň netijesidir

Bu şowsuzlygyň netijeleri näme? Ilkinji yşarat eýýäm Adamyň alamatynda berilýär . Adam buýrugy bozdy (diňe bir gezek!), Allatagala ony eýýäm ölüme öwrüpdi. Başgaça aýdylanda, indi ol ölüp bilýärdi. Hekaýa Nuh alamatynda dowam edýär . Hudaý adamzady suw joşmasynda öldürmek bilen ýazgardy. Indiki etap, ölümiň ýene-de günäniň hakyna öwrülen Lutuň alamatydyr . Ybraýymyň ogly gurbanlyk sypasynda ölmeli boldy . Pesah baýramynyň onunjy gyrgynçylygy, Müsürde ilkinji doglanlaryň hemmesi öldi. Şol nusganyň gaýtalanmagyny Hudaýyň Musa (SallaLlahu Aleýhi We Sellem) sözlerinde görýäris. Görşümiz ýaly, daş üstünde on buýrugy ýazmazdan ozal, Hudaý buýruk berdi:

Reb Musa şeýle diýdi: «Halkyň ýanyna baryp, olary şu gün we ertir mukaddes et; üçünji güne taýyn bolmak üçin eşiklerini ýuwsunlar, çünki üçünji gün Reb Sinaý dagynda ähli adamlaryň gözüniň öňünde iner; we ähli tarapdaky adamlar üçin bir çyzyk çyzyň we aýdyň: bir daga çykmakdan we dabanyna degmekden ägä boluň; kim daga degse, öldüriler. (Çykyş 19: 10-12)

Töwratyň ähli sahypalarynda şol bir suraty görýäris. Ysraýyllar Hudaýyň ähli kararlaryny ýerine ýetirmediler (günä etdiler), şol bir wagtyň özünde mukaddes ýere gitmäge het etdiler. Düwürtikleriniň netijelerini görenlerinde, olara nähili gorky düşendigini görüň.

Ysraýyl ogullary Musa: «Ine, ölýäris, heläk bolýarys, hemmämiz heläk bolýarys! Rebbiň çadyryna baranlaryň hemmesi ölýär: hemmämiz ölmeli dälmi? (Sanlar 17: 12-13)

Musanyň dogany Harunyň (Sallallahu Aleýhi We Sellem) hem mukaddes ýerlere girenlerinde şol bir ýagdaýda ölen ogullary bardy.

Harunyň iki ogly ölenden soň, Reb Musa bilen gürleşdi, Rebbiň huzuryna gelip , ölenlerinde, Reb Musa şeýle diýdi: «Doganyň Haruna hemişe mukaddeslige girmäň! Gämidäki gapagyň öňündäki perdäniň arkasynda, ölmezligi üçin, gapagyň üstünde men bulutda görünerin. (Lewiler 16: 1-2)

Haruna (SallaLlahu Aleýhi We Sellem) mukaddes ýerlere nädip girmelidigi barada anyk görkezmeler berildi. Hudaý ruhanylara aşakdaky buýrugy berdi:

… we siz we ogullaryňyz, gurbanlyk sypasyna we perdäniň içindäki zatlara ruhanylygyňyzy ýerine ýetiriň we hyzmat ediň; Size sowgat hökmünde ruhanylygyň hyzmatyny berýärin, ýakynlaşan nätanyş adam öldüriler. (Sanlar 18: 7)

Birnäçe wagtdan soň erkek doganlary bolmadyk gyzlar Musanyň (SallaLlahu Aleýhi We Sellem) gelip, miras hökmünde ýer soradylar. Näme üçin kakasy öldi?

Kora ýygnagy bilen Rebbe garşy ýygnananlaryň arasynda däldi, ýöne günäsi üçin öldi we ogullary ýokdy. (Sanlar 27: 3)

Töwratyň ahyrynda sözler bilen jemlenen aýdyň gatnaşyk bar:

… her kim eden jenaýaty üçin ölüm jezasyna höküm edilmelidir. (Kanun taglymaty 24:16)

Hudaý ysraýyllara (we bize) günäniň netijesiniň ölümdigini görkezdi.

Allanyň merhemeti

Emma Reb rehim edýär. Hudaýdan rehimdarlygyň görnüşlerini görýärismi? Dogry sapak alyp bilerismi? Hawa! Elbetde! Günä eden we dogruçyllygy bolmadyklar üçin Gudratygüýçliniň rehim-şepagatyny görmek gaty möhümdir. Rehimdarlyk hakda aýdýan birnäçe alamatlary sanap geçdik. Indi bolsa iň rehimdarlygyň alamaty – Harunyň alamaty – bir göle we iki geçä üns bereliň .